AKP milletvekillerinin imzasını taşıyan kanun teklifi ile yabancı işçi çalıştırılmasından plaj işletmelerine, tur ve transferden belgelemeye kadar geniş bir çerçevede değişiklikler öngörülüyor. Turizm Teşvik Kanununun 18’inci maddesinde yapılan değişiklikle, turizm işletme belgeli işletmelerde yabancı işçi çalıştırılmasına ilişkin sınırlama kaldırılıyor. Yeni teklifte yabancı işçi çalıştırılmasına ilişkin sınırlama kaldırılarak, Turizm işletmesi belgesine sahip işletmelerin Aile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan izin almak şartıyla istenildiği kadar yabancı işçi çalıştırılabileceği hükme bağlanıyor. Kanun teklifiyle birlikte neredeyse her türden turizm yatırımı içn Bakanlık belgesi zorunlu hale getirilirken, otellere kendi transferlerini yapma yetkisi veriliyor. Kanun teklifinde ayrıca, para cezalarından kısmi veya temelli belge iptaline kada, çok sayıda yaptırım da bulunuyor.
Kanun teklifinde en çok dikkat çeken noktalar şöyle:
Muafiyet ve teşvikler diğer turizm merkezleri için de uygulanacak
‘’Turizm merkezleri’’ kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri dışında kalan ancak turizm merkezi niteliği taşıyan, turizm faaliyetleri ve hareketleri açısından öncelikle geliştirilmesinde kamu yararı bulunan orman vasıflı olanlar dahil, Hazine taşınmazları ile tescili mümkün olan devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde yeri, mevkii ve sınırları Cumhurbaşkanı kararıyla tespit edilen alanları kapsayacak. Turizm koruma ve gelişim bölgeleri için belirlenen istisna, muafiyet ve teşvik hükümleri turizm merkezleri için de uygulanacak.
Turizm Teşvik Kanunu ile diğer istisna, muafiyet ve haklardan yararlanabilmek için Bakanlıktan turizm işletme veya turizm yatırım belgesi zorunlu hale gelecek. Belgeli yatırımların belirlenen sürede tamamlanarak işletmeye açılması zorunlu olacak.
Bakanlıktan turizm işletme belgesi almak zorunlu oluyor
Yetkili idareden iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alan konaklama işletmeleri, bu ruhsatı aldıktan sonra bir yıl içinde Bakanlıktan turizm işletme belgesi almak zorunda olacak. Belgesi iptal edilen konaklama işletmeleri, bir yıl içinde zorunlu olarak yeniden işletme belgesi alacak. Kamu kurum ve kuruluşlarının misafirhaneleri ile vilayetler evi ve ordu evleri için belge zorunluluğu olmayacak.
Plajlara da Bakanlık belge verecek
Konaklama içermeyen müstakil plaj işletmelerinin, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı aldıktan sonra 7 gün içinde Bakanlığa işletme belgesi başvurusunda bulunacak. Plaj işletmeleri de, belge iptali durumunda 30 gün içinde yeni işletme belgesi için müracaat etmek zorunda olacak.
Belirtilen süreler içinde turizm işletmesi belgesi alamayan konaklama ve plaj işletmeleri, işletmeye açılamayacak ve faaliyette bulunamayacak. Bu işletmelerin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı, Bakanlıkça yapılan bildirim üzerine yetkili idare tarafından 1 ay içinde iptal edilecek ve faaliyetlerine son verilecek.
Tahsisli araziler üzerinde bulunan tesisler için ise tahsis koşulları uygulanacak. Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgelerindeki tesisler, tür, kullanım kararı değişikliği veya kapasite artışı durumunda alt yapı katılım payı ödeyecek.
Otellere transfer hakkı
Beş yıldızlı oteller ve tatil köyler, 2900 cc ve üzeri motor hacmine sahip leasing dahil, kendi binek araçlarıyla geliş-gidiş noktaları ile tesis arasında kendi misafirlerini taşıyabilecek. Otelerin bu şekilde transfer hizmeti verecek araç sayısı 5’i geçmeyecek. Oteller, acente vasıtasıyla gelen misafirleri kendi araçlarıyla taşıyamayacak.
Lüks kampçılığın alt yapısı oluşturulacak
Lüks kampçılığın yasla alt yapısı oluşturularak bunların kontrollü gelişimi sağlanacak. Kıyı Kanunu’na uygun olmak kaydıyla, yerleşim tasarım ve yönetim planı ile koşulları belirlenen, doğal çevre ile uyumlu, kalıcı yapı içermeyen, gerekli güvenlik tedbirleri alınan iyi donanımlı lüks çadırlarda gelişmiş hizmet sunan geçici lüks çadır tesisleri yapılması amacıyla kiralama yapılabilecek. Bakanlıktan belge almayan tesisler hizmete açılamayacak. Bakanlıktan alınan belgenin ardından, başka bir işleme gerek kalmaksızın bu işletmelere iş yeri açma ve çalışma ruhsatı 15 gün içinde verilecek.
Bakanlık diğer idarelere ait taşınmazlara da el attı
Kültür ve Turizm Bakanlığı, turizm bölgelerinin içnde veya dışında kalan yerlerde belediye, il özel idaresi ve yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına ait taşınmazlar da yatırımcının talebi ve ilgili idarenin oluruyla tahsis bedeli ilgili idareye ait olmak kaysıyla, Bakanlık tarafından yatırımcılara tahsis edilebilecek.
Sınırsız yabancı işçi çalıştırma geliyor
Turizm İşletme Belgeli tesislerde, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca verilen izinle yabancı personel çalıştırılabilecek. Deniz turizmi araçlarında çalışacak yabancı personel ise, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından belge alacak.
Deniz turizm araçları da Bakanlıktan belge alacak
Deniz turizmi işletmeciliği yapanlar içnde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda belge alınması zorunlu olacak. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından izin alan deniz turizmi tesisleri, bir yıl içinde Kültür ve Turizm Bakanlığından belge almak zorunda olacak. Bakanlıkça belgesi iptal edilen deniz turizmi işletmeleri, 1 yıl içinde yeniden belge almak zorunda kalacak.
Turizm ve sportif amaçlı faaliyette bulunan işletmeler de Kültür ve Turizm Bakanlığında belge almak zorunda kalacak. İstanbul’daki deniz araçları da Bakanlık tarafından belirlenecek şartları taşımaları kaydıyla turistik taşımacılık yapabilecek.
Bakanlık ve TGA, sertifika programları uygulayabilecek
Belgelendirmeye esas denetimler, bunların niteliklerini belirleme ve sınıflandırma yetkisi Kültür ve Turizm Bakanlığında olacak. Bakanlık gerekli durumlarda bu yetkisini valilikler vasıtasıyla da kulanabilecek. Bakanlık, TGA ile iş birliği halinde yetki verilecek Türk Akreditasyon Kurumundan akredite ve uluslararası faaliyette bulunan denetim firmaları aracılığıyla sertifika programları uygulayabilecek.
Yanıltıcı reklam, isim değişikliği, aksaklık, eksiklik…
Yanıltıcı reklam (tesis tür ve sınıfının yazı, reklam, afiş, broşür ve benzeri araçlarla tüketiciye yanıltıcı şekilde tanıtılması), idare ve işletmedeki kusur, aksaklık ve eksiklikler, isim değişikliğinin zamanında bildirilmemesi gibi durumlarda işletmeye uyarıda bulunulacak. Turizm payını ödemesine ilişkin belgenin 15 gün için Bakanlığa ibraz edilmemesi veya yapılan denetimlerde bu belgenin sunulmaması durumunda da işletmeye uyarı yapılacak. Eksikliklerin tespiti ile birlikte yapılan uyarı neticesinde, bunların tamamlanması için işletmeye 6 ay süre verilecek. Yanıltıcı reklam, isim değişikliğinin bildirilmemesi durumlarında eksikliğin giderilmesi için ise 30 gün süre verilecek.
Cezalar, cezalar, cezalar…
* Uyarının ardından turizm payını 15 gün içinde ödemeyen işletmelere 13 bin 500 lira para cezası verilecek. Aynı şekilde, Bakanlığın belirlediği sertifikaları almayan işletmelere 13 bin 500 lira para cezası verilecek.
* Süresi içinde belge almayan deniz turizmi tesislerine 20 bin TL ceza verilecek.
* Basit konaklama turizm işletmesi belgeli tesisler tür, sınıf veya kapasite değişikliği nedeniyle tesisin turizm yatırım veya turizm işletmesi belgesinin yeniden düzenlenmesine rağmen, yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda 13 bin 500 TL para cezası verilecek. Bir yıl içinde bu eksikliklerin her tespitinde bir önceki para cezasının iki katı para cezası verilecek.
* Belge sahibinin veya işletmecinin değişmesi durumunda belirlenen süre içinde evrakın sunulmaması veya belge sahibi değişikliğinin uygun görülmesine rağmen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda, eksikliklerin giderilmesi için yeniden verilecek süre 30 gün olacak.
* Üst üste üç kez turizm turizm payı beyannamesini Bakanlığa ibraz etmeyen işletmelere 27 bin TL para cezası ve 15 gün kapatma cezası verilecek. İkinci kez eksiklik tespit edilirse 15 gün süre ile işletme faaliyeti durdurulacak.
* Bakanlıkça belirlenen sertifikaları almayan işletmelerle, salgın hastalık durumunda Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar kapsamında eksiklik tespit edilmesi nedeniyle idari yaptırım uygulanmış işletmelerde, bir yıl içinde ikinci kez eksiklik tespit edilmesi halinde 15 gün süre ile işletme faaliyeti durdurulacak.
* Turizm amaçlı sportif faaliyet gösteren işletmelerle deniz turizmi araçlarının belgelerinde belirlenen tür ve kapasiteye aykırı faaliyette bulunan işletmeler aynı kabahati ikinci kez işlemeleri durumunda 10, üçüncü defa işlemeleri halinde ise 1 ay faaliyetten men edilecek. Aynı kabahati dördüncü kez işleyen işletmeleri belgesi iptal edilecek.
* Turizm işletme belgesi almadığı için 20 bin TL para cezası verilen deniz turizmi tesisleri, ilk cezanın ardından bir yıl içinde belge almamaları durumunda 40 bin TL ceza daha alacak. 4 ve 5 yıldızlı otellerle 4 ve 5 yıldızlı tatil köyleri, özel tesis, butik oteller ve kruvaziyer liman ile yat limanları hariç, diğer işletmeler için belirlenen para cezaları yarısı oranında uygulanacak.
* Turizm bölgelerinde ve turizm merkezleri içinde yer alan belgeli turizm tesisleri belirlenen asgari tür ve sınıflarda kısmi turizm işletmesi belgesi veya turizm işletmesi belgesi alamaması durumunda turizm belgesi iptal edilebilecek. Bakanlıkça belirlenen sertifikaları almayan tesisler, 30 gün içinde bu belgeyi temin etmemeleri durumunda belgeleri iptal edilebilecek.
* Daha önce tespit ve ilan edilen turizm bölgeleri, turizm alanları ve turizm merkezleri, kanun teklifi yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başka bir idari işleme gerek kalmaksızın kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgesi statüsü kazanmış sayılacak.
Basit konaklama belgesi
İdaresinden alınmış işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile faaliyette bulunan ve turizm işletmesi belgesi bulunmayan konaklama tesislerine, kanun teklifi yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde Bakanlığa başvurmaları halinde basit konaklama turizm işletmesi belgesi verilecek.
Aynı süre içerisinde turizm işletmesi belgesi alan konaklama tesislerinin basit konaklama turizm işletmesi belgesi alması zorunlu olmayacak.
Basit konaklama turizm işletmesi belgesi almak için başvuruda bulunmayan konaklama tesisleri faaliyette bulunamayacak. Bu tesislerin, işyeri açma ve çalışma ruhsatı Bakanlıkça yapılan bildirim üzerine yetkili idare tarafından bir ay içinde iptal edilecek ve faaliyetlerine son verilecek.
Konaklama içermeyen müstakil plaj işletmelerine, kanun teklifi yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde turizm işletme belgesi almak için Bakanlığa başvuruda bulunmaları halinde turizm işletmesi belgesi verilecek. Bu süre içerisinde başvuruda bulunmayan ve Bakanlıkça yapılacak denetim sonucunda belirlenen kriterleri taşımadığı veya sonradan kaybettiği anlaşılan işletmelerin belgeleri iptal edilecek. Belgesi iptal edilen işletmelerin, yetkili idare tarafından bir ay içinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilecek ve faaliyetlerine son verilecek.
Daha önce Bakanlıktan belge almadan faaliyetine devam eden deniz turizmi tesislerinin kanun teklifi yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl içinde turizm işletmesi belgesi almaları zorunlu olacak. Bu süre sonunda belge alamamaları durumunda, 20 bin Türk lirası idari para cezası uygulanacak.
Teklifle birlikte, ormanlık alanlarda ve milli parklar üzerinde de yatırım yapılabilecek. Bunun için, bu bölgelerde turizm yatırımı gerçekleştirilmesi amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığınca düzenlenen sözleşmelerin, başvuru üzerine ve Kültür ve Turizm Bakanlığınca yeniden sözleşme düzenlenmek suretiyle devralınması öngörülüyor. Bu alanlarda daha önceki mevzuatlarla yapılan yatırımlarda kazanılmış haklar ise korunacak.
Orman alanlarında 15 Mayıs 2018’den önce kesin tahsisi yapılmış turizm yatırımları için tahsis edildiği tarihte yürürlükteki yapılaşmaya esas inşaat hakkı, tahsis süresi sonuna kadar kullanılabilecek.
Yabancı bayraklı yatlardan harç alınacak
39 metrenin üzerindeki yabancı bayraklı ticari yatlara verilecek izin belgelerinden harç alınacak. Harç miktarı, 39-60 metre arası yatlar için 200 bin lira, 60-80 metre arası yatlar için 300 bin lira, 80 metrenin üzerindeli yatlar için ise 400 bin TL olacak. Belge yenilemesi ve süre uzatımında da aynı miktarda harç alınacak.
Covid-19 tahsisli arazilerdeki tesislerin 1 Temmuz 2020 – 31 Aralık 2020 dönemine ait kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni, yararlanma, ilave yararlanma bedelleri ve hasılat payları ile izinsiz kullanımlarından dolayı tahsil edilmesi gereken ecrimisillerin ödemelerinin 1 yıl ertelenmesi, 1 Temmuz 2020 – 31 Mart 2021 dönemi olarak yeniden belirlenecek.