Mimarlar Odası Bursa Şube Başkanı Nizamettin Kaya, Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından Tarihi Bursa Surları’nda gerçekleştirilen restorasyonun tarihi izlerin bozulmasına neden olduğunu söyledi.

Nizamettin Kaya, duvarın güney ucunda gizli tuğla hatıllı bir kısımda hatalı derzleme yapılarak Orta Bizans Dönemi’ne ait gizli tuğla tekniğinin fark edilmediğini belirtti.

Oda başkanlığında basın toplantısı düzenleyen Kaya, Bursa surlarının yenilenmesi, Şehreküstü Meydanı’na yapılması düşünülen üstgeçit ve Kentsel Dönüşüm konularındaki görüşlerini açıkladı. Son dönemde sıklıkla gündeme gelen kentsel dönüşüm konusuna değinen Kaya, dönüşüm bağlamında önerilen projelerin, yerel sosyo-kültürel, doğal ve yapısal çevre koşulları dikkate alınarak oluşturulması gerektiğini söyledi.

Kaya, dönüşüm yapılacaksa, kentin kültürel dokusuna, siluetine ve kimliğine saygılı olmak, kent kullanıcılarının yaşam tarzlarına ve beklentilerine uyarak katılımcı planlama yapmak, yaşanabilir ve mekan kalitesi ölçütlerine uygun olmak, dar gelirliler ve kiracılar için satın alınabilir konut seçenekleri öngörmek, deprem ve doğal afetleri dikkate almak gibi ilkeleri gözetmek gerektiğinin altını çizdi.

Yıldırım, Osmangazi ve Büyükşehir Belediyesi’nin ayrı ayrı projeler hazırladığını hatırlatan Kaya, bu çalışmaların Büyükşehir Belediyesi organizasyonu ile yapılması gerektiğini ifade etti.

TARİHİ BURSA SURLARI

Tarihi Bursa Surları’nda Arkeolog Prof. Dr. Zeynep Ahunbay ve Prof. Dr. Mustafa Şahin ile birlikte incelemelerde bulunduklarını dile getiren Kaya, surların önemi konusunda şunları ifade etti: “Bursa Kent Surları üzerinde Hellenistik, Roma, Bizans ve kısmen Osmanlı izleri taşıyan ve bu sürece tanıklık eden yapım ve onarım evreleri mevcuttur. Surların sağlam korunan bölümlerinde bu izleri hala net bir şekilde izlemek mümkündür. Bursa Tophane yamaçlarında bulunan surların yer yer deprem etkisiyle bozulduğu ve Bizans ve Osmanlı dönemlerinde onarımlar geçirdiği anlaşılmaktadır. İri traverten bloklar Hellenistik örgünün devamı olarak günümüze ulaşmış; Bizans onarımları sonraki onarımlar daha küçük taş bloklarla; Geç Osmanlı onarımları moloz taş ve tuğla hatıllarla yapılmıştır.”

Tarihi yapıların restorasyon konusunda Venedik Tüzüğü’nde çok önemli kriterlerin yer aldığına dikkat çeken Kaya, surlarda sürdürülen çalışmalara şu eleştirileri getirdi: “Buna göre mevcut yapılan restorasyon çalışmalarında ve projede bir kronolojik analiz bulunmadığı açık bir şekilde görülmektedir. Dokunun tarihi ile ilgili analitik çalışmalar olmadan yapılan uygulamalar bilimsel restorasyon olmaktan uzaktır ve tarihi izlerin bozulmasına neden olmaktadır. Örneğin duvarın şantiye girişine yakın güney ucunda gizli tuğla hatıllı bir kısım bulunmaktadır. Burada yapılan hatalı derzleme, Orta Bizans Dönemi’ne ait gizli tuğla tekniğinin varlığının fark edilmediğini ve bulunan verinin doğru değerlendirilmediğini göstermektedir.”

Uygulamanın mevcut durumunu değerlendirmek için bilimsel kurul oluşturulması ve mevcut tarihi dokuyla bağdaşmayan yapım tekniklerinin durdurulmasının uygun olacağını vurgulayan Kaya, değerli arkeolojik anıtların onarımlarının kargir yapı restorasyonunda deneyimli yüklenicilere verilmesi tavsiyesinde bulundu.

ŞEHREKÜSTÜ MEYDANI’NA İTİRAZ

Kaya, Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlandığı belirtilen Şehreküstü Meydanı Üst Geçidi projesine itiraz etti. Böyle bir uygulamanın gelişmiş hiçbir ülkenin kent merkezinde olmadığını ifade eden Kaya, Kentimizde birçok yerde üst geçitler gereksiz bir şekilde yapılmıştır. Zorunlu olarak yapılması gereken yerler vardır ama bunlar genellikle çok özel alanlarda yapılmalıdır. Kent merkezlerinde üst geçit kavramı doğru değildir.” dedi.